“Yarattığın mecnuna bir teselli ver, tertemiz aşkımı bana geri ver”... İsyan, öfke, acı, yalvarış yakarış; tüm bu duyguları “Arabeskin Kralı” Orhan Gencebay’ın bu unutulmaz şarkısında hissediyoruz. Aynı duygular “Orhan Baba”nın efsanevi “Batsın Bu Dünya” şarkısında da dile geliyor.
Ya 2013’te kaybettiğimiz Müslüm Gürses’in şarkılarına ne demeli? Müslüm Baba’nın isyankâr hayranları bazı şarkılarında yerinde duramazken, “Tanrı istemezse insan ölmezmiş” şarkısında derin bir kabulleniş içerisine giriyor. Türk Sanat Müziği’nin “taçsız kraliçesi” Emel Sayın da “Mavi Boncuk”tan tutun “Feride”ye kadar birçok şarkısında duyguları dalgalandırıyor.
‘Kadifeden Kesesi’...
Peki biz bu karmaşık duyguları vücudumuzun neresinde hissediyoruz? Bilimsel çalışmalar yapan Finlandiya’daki Turku Pet Merkezi cevabı buldu. Avrupa, Amerika ve Çin’den 2 bin katılımcıyla yapılan araştırmaya göre, isyankâr şarkılar kafada hissediliyor. Bu şarkılar aynı zamanda insanın dünyaya karşı sinirlerinin ayaklanmasına da neden oluyor. Hüzünlü şarkılar kalpte ve midede hareketlenme yaratırken, “Kadifeden Kesesi” gibi hareketli, neşeli ve çiftetelli oynatan şarkıların ise kafada ve ayaklarda hissedildiği belirlendi.
‘Müziğin dili, ırkı olmaz’
Finlandiyalı uzmanların araştırmasından şu sonuçlar da çıktı:
Müziğin uyandırdığı duygular, dünyadaki tüm insanlarda aynı.
Araştırmanın baş yazarı Vesa Putkinen, “Müziğin vücut üzerindeki etkisi evrenseldir. Bulgular, müziğin bir sosyalleşme aracı olarak doğduğunu gösteriyor. Şarkılar, insanın evrimi sırasında, bedenleri ve duyguları senkronize ederek sosyal etkileşimi sağlamış olabilir” dedi.
Araştırmanın diğer yazarı Prof. Lauri Nummenmaa da “Müziğin belirli akustik özellikleri herkeste benzer duyguları yaratıyor. Müzikten kaynaklanan duygular, kültürden ve öğrenmeden bağımsız olarak kalıtsal biyolojik mekanizmalara dayanıyor. İster aşk, ister dans şarkısı olsun, farklı ülkelerdeki insanlarda aynı duygular oluşuyor” diye konuştu.